Вусцішна...
Вусцішна.
Холадна.
Сцішана.
Стоена.
Дзе
Тая Мова,
Што Богам
замолена.
Нашымі
вуснамі
колеру
вішання.
Холадна.
Вусцішна.
Стоена.
Сцішана.
Богам
замолена.
Д’яблам
парушана
тое, што
мройліва,
сонечна,
ўзрушана,
казачна,
радасна,
светла і
весела...
Ты мне прыснілася –
слоўцы ўваскрэсіла.
Слова
Слова – радасць, слова – чары,
Вобраз вечна юных вёсен,
Ёсць ты ўсюды: у сонца, у хмары,
Ты глядзіш праз неба просінь.
Лашчыш слых мой, слова ззянне,
Атуляеш сэрца ласкай,
Ноч і вечар, дзень, світанне,
Абняло ты, слова-краска.
Размаўляй са мной
Размаўляй са мной на сваёй роднай мове,
Абдымай мяне шчырымі словамі.
Выпусці думкі на волю,
Злейся душою з далёкімі зорамі.
Хай словы злятаюць у вырай,
Хай мара ў паветры лунае.
Хай словы спевам жураўліным
Адгукаюцца рэхам між гаю.
Размаўляй са мной на мове,
Сей любоў ты да родных слоў,
Кідай зерне абапал дарогі,
Па якой ты да мовы прыйшоў.
Каб знайшоўся не "друг", а "сябар",
Каб дзяўчыне шапталі "кахаю" замест "люблю".
І каб хлеба быў не "кусок", а "кавалак"...
Кідай зерне слоў на сцежку сваю.
І калі-небудзь нехта пройдзе
Гэты шлях, што і ты прайшоў.
І ў сабе беларуса знойдзе,
Возьме роднае слова ў далонь.
І з блакітных і чыстых нябёс
Да цябе дакранецца простае шчырае Слова.
Кожны варты знайсці на старонках жыцця свой лёс
На знаёмай і роднай Мове.
Лёс лесу
Ахвярны лёс старых бароў:
Калі жывіца нам патрэбна –
Лязо паблясквае срэбна –
Мы ў дрэва адбіраем кроў.
Чаго не зробіць чалавек,
Каб сыравінай пажывіцца!?
Цячэ бурштынная жывіца
За годам год, за векам век…
Злачынства?
Божа барані!
Прырода створана старанна,
І гоіцца паціху рана…
Ды ёсць у тым адна загана –
Слабее дрэва й карані.
Так, недарэчнасць ёсць адна.
Калі ты розумам багаты,
Заўсёды на будоўлю хаты
Ідзе смалістая сасна.
Заўважыў чалавек здавён,
Што калі дрэва не падсочыць –
І шашаль хату не паточыць.
Бярвенне будзе, быццам звон!
І я, нарэшце, зразумеў,
Чаму чужынскія чынушы
Лязом указным рэжуць душы:
Каб не было смалістых дрэў!
І дрэвы кволыя ў камлі…
Я ўласнай скурай адчуваю
Амаль нячутны енк адчаю
Маёй падсочанай зямлі.
Кругом пяюць: “Народ здароў!..”
Ужо і слоў мне не хапае.
Па кроплях мова выцякае –
Жывіца Бацькаўшчыны,
Кроў!
Мой народ праз стагоддзі
Мой народ праз стагоддзі
Ў сэрцы мову пранёс,
Захаваўшы ў нягодзе
Паэтычны свой лёс.
Буду мілыя словы
Адкрываць для сябе.
Мая родная мова,
Я іду да цябе.
Як ціха мы жылі...
Як ціха мы жылі
І марнавалі дні мы,
Нацёршы мазалі
Ад рознай пісаніны.
Шукалі, дзе лягчэй,
Дзе выгадней, дзе грошы.
І сорам бег з вачэй,
І кожны быў харошы.
Сляпыя мы былі,
Не бачылі нічога.
І мову мы зжылі.
Ці вернецца, нябога?
Няўжо настане час
І хлопчык светла-русы
Напіша сумны сказ:
“Памерлі беларусы...”?
Наша родная мова — чароўная песня...
Наша родная мова —
чароўная песня.
Беларуская мова —
натхненне, адчай...
Ручайкамі цякла,
ды ракой уваскрэсла
I у кожнае сэрца
роднай песняй прычаль!
Дала мне маці гэту мову...
Дала мне маці гэту мову,
Каб не нямым прыйшоў у свет,
Дала мне маці гэту мову,
Як спадчыну і запавет.
Была яна не беларучкай
І на жніве, і на сяўбе;
На глебе добрай беларускай
Здабыты словы ўсе яе.
Прапахлі сонцам і падзолам,
Дажджамі, сокамі раслін,
Пад знак рукам яе мазольным,
Што мелі толькі ў сне спачын.
Дачка мая! У жыццёвай прозе
У буднях і святочным днём
Не пакідай яе ў парозе,
Калі ў нечы ўвойдзеш дом.
Мова – быццам кветка тая
Мова – быццам кветка тая,
Што цвіце адным на радасць,
А ў кагосьці выклікае
Непрыхільнасць, злосць і зайздрасць.
Беларускай мовай можна,
Калі хочаш, авалодаць,
Як жанчынаю прыгожай,
Атрымаўшы асалоду.
І таму адны імкнуцца,
Бы з каханай, з ёй спаткацца,
А другія спадзяюцца
Зганьбаваць і насмяяцца.
Матчына слова
Боль не маўчыць, калі маўчыць народ
У сонным і халодным раўнадушшы:
Ён прабівае лёд гнілых балот
Хлусні, зняваг, салодкіх сноў чынушных.
Якой бы горкай доля ні была –
Зямля мая, ты вернасць нараджала.
Хоць і не раз з-пад белага крыла
Крывёй вякоў ты, Беларусь, сцякала.
Гаротны твой, ды сакаліны лёс,
Як непадкупнай вернасці аснову,
Праз вісельні і вогнішчы пранёс
Святую споведзь матчынага слова.
Чаму нямееш сёння, беларус?
Твая ці ў сытым целе сохне памяць?!
Як непасільнай ношы
лішні друз –
Якісьці невук слова маці ганіць.
Кім, без’языкія, у свеце праслывём?
Хто нашых душ тады пачуе споведзь?
Мы песню родную ўжо плачам – не пяём…
Які нам суд гісторыя прамовіць?
Горка пішуцца вершы
Горка пішуцца вершы -
Натхненьня няма.
Бо хто іх чытае на мове этрускаў?!
Сьцюжна на сэрцы – скавала зіма
Родны мой край і мой люд беларускі.
Мову сьвятую, што тысячы год
Продкі у сэрцы насілі як Бога.
Новы – хамцівы, бязьверны народ –
Занядбаў, апляваў,
Як і Бога самога.
Так крыніцы сьвятыя глумілі не раз
Ворагі лютыя ў часе напасьцяў.
Так пажары шугалі сьмяротныя ў нас –
Калі немец паліў нашых дзетак і шчасьце.
Адышлі ліхалецьця часы у нябыт.
Чаму ж горка зноў плача
Жалейка Купалы?
Мараць новыя людзі пра дабрабыт –
А душу аддаюць на глумленьне вандалам.
Любяць зноў тут па-руску й па-польску казаць.
І гіне расенаў душа сакаліная.
О мая Беларусь,
Цябе хочуць забраць
І у рабства прадаць
Злыя слугі казліныя.
Толькі трэба ім помніць-
Не забываць,
Што Белая Русь –
Русь Святая.
Хто захоча яе пакарыць, зваяваць,-
Таго неба заўсёды сьмерцю карае.
1999
